Arteriyoskleroz (Damar Sertliği): Sessiz İlerleyen Tehlike ve Korunma Yolları

Arteriyoskleroz, atardamarların (arterlerin) iç duvarlarında plak birikmesi sonucu sertleşmesi ve daralmasıdır. Bu durum, kan akışını engelleyerek kalp, beyin, böbrekler ve diğer organlara giden oksijen ve besin miktarını azaltır. Arteriyoskleroz, kalp krizi, inme, periferik arter hastalığı (PAD) ve diğer ciddi sağlık sorunları için önemli bir risk faktörüdür. Bu makalede, arteriyosklerozun ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini, tanı ve tedavi yöntemlerini ele alacağız.

Arteriyoskleroz (Damar Sertliği) Nedir ve Neden Olur?

Arteriyoskleroz, uzun yıllar içinde yavaş yavaş gelişen bir süreçtir. Plak, kolesterol, yağ, kalsiyum ve diğer maddelerin atardamar duvarında birikmesiyle oluşur. Plak birikimi, damarların daralmasına ve sertleşmesine neden olarak kan akışını engeller. Bu durum, etkilenen organlara yetersiz kan gitmesine ve hasar oluşmasına yol açabilir.

Arteriyosklerozun nedenleri arasında şunlar bulunur:

• Yüksek Kolesterol: Kandaki yüksek kolesterol seviyesi, plak oluşumunu hızlandırır.
• Yüksek Tansiyon: Yüksek tansiyon, atardamar duvarlarına zarar vererek plak birikimine zemin hazırlar.
• Sigara İçmek: Sigara, atardamarların iç yüzeyine zarar vererek plak oluşumunu tetikler.
• Diyabet: Yüksek kan şekeri, atardamarlara zarar vererek arteriyoskleroz riskini artırır.
• Obezite: Fazla kilo, kolesterol ve kan basıncını yükselterek arteriyoskleroz riskini artırır.
• Hareketsiz Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak, obezite ve diğer risk faktörlerini artırarak arteriyoskleroz gelişimine katkıda bulunur.
• Genetik Yatkınlık: Ailede arteriyoskleroz öyküsü olan kişilerde risk daha yüksektir.

Arteriyoskleroz (Damar Sertliği) Belirtileri

Arteriyoskleroz, genellikle belirti vermeden ilerler. Ancak, ilerledikçe etkilenen organlara bağlı olarak farklı belirtiler ortaya çıkabilir:

• Kalp: Göğüs ağrısı (anjina), kalp krizi
• Beyin: İnme, geçici iskemik atak (GİA)
• Bacaklar: Bacaklarda ağrı, kramp, uyuşma (periferik arter hastalığı)
• Böbrekler: Yüksek tansiyon, böbrek yetmezliği

Arteriyoskleroz (Damar Sertliği) Tanısı ve Tedavisi

Arteriyoskleroz tanısı, hastanın öyküsü, fizik muayene, kan testleri, görüntüleme yöntemleri (doppler ultrasonografi, anjiyografi, BT anjiyografi) ve diğer testlerle konur. Tedavi, plak birikimini yavaşlatmak, kan akışını iyileştirmek ve komplikasyonları önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ve bazı durumlarda cerrahi müdahaleyi içerir.

Arteriyosklerozdan (Damar Sertliğinden) Korunma Yolları

Arteriyosklerozdan korunmak için sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapmak önemlidir:

• Sağlıklı Beslenme: Düşük yağlı, lifli, meyve ve sebzelerden zengin bir diyet uygulayın.
• Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta yoğunluklu aerobik egzersiz yapın.
• Sigarayı Bırakın: Sigara içmek, arteriyoskleroz riskini önemli ölçüde artırır.
• Kilo Kontrolü: Fazla kilolu veya obezseniz, kilo vermeye çalışın.
• Stres Yönetimi: Stresi yönetmek için gevşeme teknikleri öğrenin ve uygulayın.
• Düzenli Check-Up: Risk faktörleriniz varsa, düzenli olarak doktor kontrolünden geçin.

Arteriyoskleroz, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen sinsi bir hastalıktır. Ancak, erken teşhis ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek ve düzenli doktor kontrollerini ihmal etmeyerek arteriyoskleroz riskini azaltabilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz.